Thừa kế theo pháp luật theo quy định hiện hành

Thừa kế theo pháp luật được quy định như thế nào? Những trường hợp nào thừa kế theo pháp luật? Và ai được hưởng thừa kế theo pháp luật? Bài viết sau đây sẽ Luật Hùng Thắng sẽ tư vấn cụ thể.

Căn cứ pháp lý theo Bộ luật Dân sự 2015

Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định. Theo đó, cá nhân có quyền sở hữu với tài sản sau khi chết, số tài sản còn lại được chia đều cho những người thừa kế. Người được thừa kế theo pháp luật là những người có quan hệ huyết thống, quan hệ hôn nhân và nuôi dưỡng.

1. Các trường hợp thừa kế theo pháp luật.

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau:

-  Thừa kế theo pháp luật khi người để lại di sản không có di chúc.

Khi người để lại di sản có di chúc, thì di sản thừa kế sẽ được phân chia theo nguyện vọng trong di chúc nếu di chúc đáp ứng được điều kiện có hiệu lực. Tuy nhiên, không tránh khỏi có những trường hợp người mất đột ngột, do đó để đảm bảo di sản của người chết được phân chia hợp pháp, tránh tranh chấp thì khi người để lại di sản không có di chúc, thì di sản sẽ được thừa kế theo pháp luật.

-  Thừa kế theo pháp luật khi di chúc không hợp pháp.

Khi di chúc không đáp ứng được các điều kiện có hiệu lực theo quy định của pháp luật thì để đảm bảo lợi ích cho những người thừa kế thì di sản sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.

-  Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.

Theo quy định tại Điều 613 Bộ luật Dân sự 2015:

“Điều 613. Người thừa kế

Người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết. Trường hợp người thừa kế theo di chúc không là cá nhân thì phải tồn tại vào thời điểm mở thừa kế”.

Như vậy, nếu người thừa kế theo di chúc không còn sống, cơ quan tổ chức không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế thì phần di chúc đó sẽ bị vô hiệu nên phần di sản được chia cho họ sẽ được thừa kế theo pháp luật.

Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản. Như vậy, với những trường hợp trên sẽ áp dụng thừa kế theo pháp luật.

2. Phần di sản áp dụng thừa kế theo pháp luật.

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

• Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
• Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
• Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế. 

3. Người được hưởng thừa kế theo quy định pháp luật

Theo quy định tại Điều 651 Bộ Luật Dân sự 2015 thì những người thừa kế theo pháp luật được chia thành các hàng thừa kế theo thứ tự như sau:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.

Ngoài ra, con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định trên. Và con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha con, mẹ con thì cũng được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định pháp luật.

Trên đây là toàn bộ tư vấn về Thừa kế thep pháp luật. Chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn, hỗ trợ Quý khách hàng những thông tin cần thiết. Vui lòng liên hệ Luật Hùng Thắng nếu còn những vướng mắc, chưa rõ hoặc tư vấn pháp lý khác để được tư vấn cụ thể.