Đăng ký bảo hiểm y tế

Bảo hiểm y tế là một hình thức bảo hiểm theo đó người mua bảo hiểm sẽ được cơ quan bảo hiểm trả thay một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh cũng như chi phí mua thuốc men khám chữa bệnh. Vì vậy, việc bảo hiểm y tế ra đời đã làm giảm được rất nhiều tiền của người dân khi đi khám bệnh. Do đó, Luật Hùng Thắng sẽ lý giải cho cách bạn những điều đáng chú ý về đăng ký bảo hiểm y tế.

1. Căn cứ pháp lý

• Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi, bổ sung 2014)
• Quyết định số 595/QĐ-BHXH về việc ban hành quy trình thu BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT.
• Quyết định 1351/QĐ-BHXH về việc ban hành mã số ghi trên thẻ BHYT

2. Nội dung

a, Đối tượng tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.

Có phải tất cả người dân đều được tham gia BHYT không? Theo Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế  (sửa đổi, bổ sung 2014) quy định những đối tượng sau đây được tham gia BHYT

“1. Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng, bao gồm:

a) Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);

b) Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.

2. Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng, bao gồm:

a) Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;

b) Người đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày; người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng;

c) Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng;

d) Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.

3. Nhóm do ngân sách nhà nước đóng, bao gồm:

a) Sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, binh sỹ quân đội đang tại ngũ; sỹ quan, hạ sỹ quan nghiệp vụ và sỹ quan, hạ sỹ quan chuyên môn, kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân, học viên công an nhân dân, hạ sỹ quan, chiến sỹ phục vụ có thời hạn trong công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; học viên cơ yếu được hưởng chế độ, chính sách theo chế độ, chính sách đối với học viên ở các trường quân đội, công an;

b) Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước;

c) Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước;

d) Người có công với cách mạng, cựu chiến binh;

đ) Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đương nhiệm;

e) Trẻ em dưới 6 tuổi;

g) Người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hằng tháng;

h) Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo;

i) Thân nhân của người có công với cách mạng là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của liệt sỹ; người có công nuôi dưỡng liệt sỹ;

k) Thân nhân của người có công với cách mạng, trừ các đối tượng quy định tại điểm i khoản này;

l) Thân nhân của các đối tượng quy định tại điểm a khoản 3 Điều này;

m) Người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật;

n) Người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước Việt Nam.

4. Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng, bao gồm:

a) Người thuộc hộ gia đình cận nghèo;

b) Học sinh, sinh viên.

5. Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình gồm những người thuộc hộ gia đình, trừ đối tượng quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 Điều này.

6. Chính phủ quy định các đối tượng khác ngoài các đối tượng quy định tại các khoản 3, 4 và 5 Điều này; quy định việc cấp thẻ bảo hiểm y tế đối với đối tượng do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý và đối tượng quy định tại điểm 1 khoản 3 Điều này; quy định lộ trình thực hiện bảo hiểm y tế, phạm vi quyền lợi, mức hưởng bảo hiểm y tế, khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, quản lý, sử dụng phần kinh phí dành cho khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, giám định bảo hiểm y tế, thanh toán, quyết toán bảo hiểm y tế đối với các đối tượng quy định tại điểm a khoản 3 Điều này.”

Như vậy các đối tượng khi tham gia BHYT có thể được phân thành các nhóm như sau:

• Nhóm người lao động và người sử dụng lao động
• Nhóm do tổ chức BHXH đóng
• Nhóm do ngân sách nhà nước đóng
• Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng
• Nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình
• Chính phủ quy định các đối tượng khác. 

Như vậy có thể nói, cách gọi bảo hiểm y tế tự nguyện là nhóm những người tham gia bảo hiểm y tế theo hình thức hộ gia đình. Đây là nhóm tham gia bảo hiểm y tế mà người dân tự túc đóng về chi phí, không có sự hỗ trợ từ phía người sử dụng lao động, tổ chức đăng ký bảo hiểm xã hội hay ngân sách nhà nước. Yếu tố tự nguyện ở đây không bao gồm việc người dân được lựa chọn có hay không trong việc tham gia bảo hiểm y tế, kể từ khi Luật bảo hiểm y tế 2008, sửa đổi bổ sung năm năm 2014 có hiệu lực thi hành thì Bảo hiểm y tế đã được quy định là hình thức bắt buộc, mọi người dân đều phải có trách nhiệm tham gia bảo hiểm y tế vì chính lợi ích và sức khỏe của mình.

b, Cách đăng ký bảo hiểm y tế tự nguyện

Cách đăng ký BHYT ngày được đơn giản hơn trước để người dân dễ dàng đăng ký cũng như khuyến khích người dân tham gia BHYT.

• Hồ sơ đăng ký

Căn cứ vào Khoản 1, Điều 17, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật bảo hiểm y tế ban hành ngày 13/6/2014 thì hồ sơ cấp thẻ bảo hiểm y tế, bao gồm:

“1. Hồ sơ cấp thẻ bảo hiểm y tế, bao gồm:

a) Tờ khai tham gia bảo hiểm y tế của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình đối với người tham gia bảo hiểm y tế lần đầu;

b) Danh sách tham gia bảo hiểm y tế của đối tượng quy định tại Khoản 1, Điều 12 của Luật này do người sử dụng lao động lập.

Danh sách tham gia bảo hiểm y tế của các đối tượng theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều 12 của Luật này do Ủy ban nhân dân cấp xã lập theo hộ gia đình, trừ đối tượng quy định tại các điểm a, 1 và n khoản 3 và điểm b khoản 4 Điều 12 của Luật này.

Danh sách tham gia bảo hiểm y tế của các đối tượng do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý theo quy định tại các điểm n khoản 3 và điểm b khoản 4 Điều 12 của Luật này do các cơ sở giáo dục và đào tạo, cơ sở dạy nghề lập.

Danh sách tham gia bảo hiểm y tế của các đối tượng do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý quy định tại các điểm a khoản 1, điểm a và điểm n khoản 3, điểm b khoản 4 Điều 12 của Luật này và danh sách của các đối tượng quy định tại điểm 1 khoản 3 Điều 12 của Luật này do Bộ Quốc phòng và Bộ Công an lập.”

Dựa vào danh sách tham gia bảo hiểm y tế của các đối tượng khi làm hồ sơ đăng ký bảo hiểm y tế để xác định mình thuộc đối tượng nào để có thể làm hồ sơ đăng ký bảo hiểm tốt nhất.

• Đăng ký BHYT tự nguyện ở đâu?

Do vậy, người tham gia thực hiện việc mua và đóng bảo hiểm y tế theo quy định tại Khoản 3 Điều 31 Quyết định 595/QĐ-BHXH như sau:

- Cơ quan Bảo hiểm xã hội xã/phường/thị trấn nơi cư trú

- Đại lý thu bảo hiểm xã hội.

• Cách thức thực hiện đăng ký BHYT.

Hiện nay, có 3 cách thức nộp BHYT là 

- Trực tiếp: đến nộp hồ sơ tại cơ quan BHYT

- Trực tuyến: kê khai trên trang web của BHYT 

- Dịch vụ bưu chính: có thể gửi hồ sơ qua các dịch vụ bưu chính nếu không đến nộp hồ  

• Chi phí tham gia BHYT

Khi tham BHYT tự nguyện thì mức đóng được giảm dần từ thành viên thứ hai trở đi, cụ thể như sau:

- Người thứ nhất đóng tối đa bằng 6% mức lương cơ sở;

- Người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất;

- Từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.

c, Quyền lợi khi tham gia BHYT

Theo khoản 1 Điều 22 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi, bổ sung 2014) quy định, người tham gia BHYT khi đi khám, chữa bệnh đúng tuyến sẽ được quỹ BHYT thanh toán chi phí trong phạm vi được hưởng với mức hưởng:

• 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với đối tượng: sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn, kỹ thuật đang công tác trong lực lượng Công an nhân dân;  người có công với cách mạng; trẻ em dưới 6 tuổi.
• 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với trường hợp chi phí cho một lần khám bệnh, chữa bệnh thấp hơn mức do Chính phủ quy định và khám bệnh, chữa bệnh tại tuyến xã;
• 95% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với đối tượng: người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng; Người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hằng tháng theo quy định của pháp luật; người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.
• 80% chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với các đối tượng khác.

Mọi thắc mắc liên quan tới bảo hiểm y tế quý vị hãy liên lạc ngay tới công ty luật Hùng Thắng để được các chuyên viên luật, luật sư nhiều năm kinh nghiệm giải đáp.