Những lưu ý thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài

Các nhà đầu tư nước ngoài khi thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đều gặp phải rào cản lớn nhất chính là hành lang pháp lý tại nước bản địa. Vì vậy, trước khi tiến hành đầu tư, các nhà đầu tư nước cần phải lưu ý những vấn đề sau:

Căn cứ theo quy định Luật Đầu tư 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Luật Doanh nghiệp 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành; Khi tiến hành hoạt động đầu tư tại Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài cần phải lưu ý những vấn đề khi thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài, như sau:

1. Về tư cách của nhà đầu tư nước ngoài:

Theo quy định của Luật Đầu tư năm 2020 thì “Nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân có quốc tịch nước ngoài, tổ chức thành lập theo pháp luật nước ngoài thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.”

Đa số các ngành nghề đầu tư kinh doanh thông thường đã được Việt Nam mở cửa toàn diện đều được quy định cho phép các Nhà đầu tư có thể là cá nhân hoặc thành lập công ty vốn nước ngoài tại Việt Nam, tức không hạn chế về tư cách nhà đầu tư là cá nhân hay công ty. Tuy nhiên, vẫn có một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện đặc biệt có các yêu cầu đầu tư cụ thể về tư cách đầu tư phải là cá nhân hay là công ty, có thể xác định qua tổng hợp các điều kiện đầu tư đối với toàn bộ các lĩnh vực/ngành nghề đăng ký đầu tư trên cơ sở phạm vi cam kết mở cửa thị trường của Việt Nam và các quy định của pháp luật Việt Nam nếu có.

2. Về ngành nghề đầu tư kinh doanh

Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì doanh nghiệp được phép kinh doanh tất cả những ngành nghề mà pháp luật không cấm, không trái với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, đối với những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì việc đầu tư ngành nghề kinh doanh sẽ bị hạn chế hơn so với những doanh nghiệp trong nước.

Căn cứ vào phạm vi các cam kết mở cửa thị trường tại Việt Nam, nhu cầu thành lập công ty vốn nước ngoài tại Việt Nam và khả năng đầu tư, các Nhà đầu tư nước ngoài nên lựa chọn các lĩnh vực đầu tư/ngành nghề đầu tư cần và đủ để thực hiện; tốt nhất nên đầu tư trong các lĩnh vực/ngành nghề đã được Việt Nam cam kết rõ ràng trong các Điều ước quốc tế song phương hoặc và đa phương để tránh gặp rủi ro bị từ chối khi đăng ký các ngành nghề, lĩnh vực chưa được mở cửa thị trường. Mỗi lĩnh vực đầu tư ngành nghề kinh doanh lại gắn liền với yêu cầu về lượng vốn đầu tư khả thi tương ứng phục vụ thực hiện, các điều kiện đầu tư Giấy phép kinh doanh cụ thể tương ứng nếu thuộc danh mục ngành nghề kinh doanh có điều kiện. Do đó, việc loại bỏ không đăng ký các ngành nghề kinh doanh chưa hoặc không thực sự cần thiết sẽ giúp các Nhà đầu tư tiết kiệm tối đa thời gian và chi phí để thực hiện các thủ tục pháp lý phát sinh cũng như có được thuận lợi nhất khi đăng ký và triển khai hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam.

3. Về vốn đầu tư và góp vốn đầu tư thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài

Nhà đầu tư nước ngoài có thể lựa chọn hình thức đầu tư bằng cách thành lập công ty có 100% vốn nước ngoài hoặc mua lại một phần vốn góp/cổ phần của công ty trong nước. Pháp luật Việt Nam vẫn đang mở rộng điều kiện góp vốn cho các nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, ở một số lĩnh vực kinh doanh đặc thù, Nhà nước Việt Nam quy định về hạn mức đầu tư của dự án thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài. Như giáo dục, kinh doanh bất động sản, lữ hành,…  Để xác định được lượng vốn đầu tư, vốn điều lệ phù hợp, nhà đầu tư cần xác định được tổng hợp các điều kiện hạn mức đầu tư nếu có đối với toàn bộ các lĩnh vực, ngành nghề đầu tư nếu có và kế hoạch tài chính cụ thể đảm bảo tính khả thi khi triển khai dự án. Tránh đăng ký quá ít dẫn đến phải điều chỉnh nhiều lần gây tốn thời gian và chi phí. 

Việc góp vốn đầu tư và vốn điều lệ cần thực hiện đúng theo thời hạn đã đăng ký thể hiện trên Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Điều lệ công ty và pháp luật Việt Nam. Theo đó, cần lưu ý, thời hạn góp vốn đầu tư của các Nhà đầu tư đồng thời là góp vốn điều lệ của Công ty tại Việt Nam.

4. Về địa điểm kinh doanh, trụ sở công ty có vốn đầu tư nước ngoài

Trụ sở là địa điểm liên lạc, địa điểm giao dịch, hoạt động của doanh nghiệp. Phải có địa chỉ cụ thể, xác định gồm: số nhà, tên phố (ngõ phố) hoặc tên xã, phường, thị trấn, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Nhà đầu tư nước ngoài chọn bên cho thuê có đủ các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu; hoặc quyền cho thuê; quyền cho thuê lại nếu có. Địa điểm, trụ sở thuộc diện được phép cho thuê, được thiết kế và xây dựng đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Không đang trong tình trạng có tranh chấp. Văn phòng thuê cần thuộc khu vực được thiết kế và xây dựng phục vụ chức năng văn phòng trên cơ sở đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam đã cấp phép xây dựng.

5. Về người đại diện theo pháp luật của công ty

Người đại diện theo pháp luật của Công ty tại Việt Nam là cá nhân đại diện cho công ty thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của công ty, đại diện cho công ty với tư cách nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật. Công ty TNHH và công ty cổ phần tại Việt Nam có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật. Công ty phải bảo đảm luôn có ít nhất một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam. Trường hợp Công ty chỉ có một người đại diện theo pháp luật thì người đó phải cư trú ở Việt Nam và phải ủy quyền bằng văn bản cho người khác thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật khi xuất cảnh khỏi Việt Nam. Trường hợp này, người đại diện theo pháp luật vẫn phải chịu trách nhiệm về việc thực hiện quyền và nghĩa vụ đã ủy quyền.

Ngoài những điều lưu ý trên thì khi thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài, nhà đầu tư nước ngoài cũng cần phải lưu ý về các vấn đề khác sau khi thành lập công ty như: Việc sử dụng con dấu công ty, nghĩa vụ kê khai và nộp thuế, nghĩa vụ báo cáo quá trình thực hiện dự án đầu tư,….